Παρόλο που και οι δύο μέθοδοι αδρανοποίησης θεωρητικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επεξεργασία όλων των ειδών των ζωικών υποπροϊόντων και αποβλήτων, έχει επικρατήσει η υγρή αδρανοποιήση να χρησιμοποιείται κυρίως σε εφαρμογές που σχετίζονται με την απολίπωση των ζωικών ιστών με στόχο την ανάκτηση υψηλής ποιότητας λίπους και νωπού κρεατάλευρου, ενώ η ξηρή αδρανοποιήση να χρησιμοποιείται κυρίως σε εφαρμογές ταυτόχρονης επεξεργασίας όλων των ζωικών αποβλήτων, ανεξάρτητα από την κατάστασή τους (υποπροϊόντα και απόβλητα που δεν είναι αποθηκεύμενα σε ψυγείο, έχουν αλλοιωθεί από τη ζέστη, περιέχουν απόβλητα όλων των τύπων), με στόχο το ξηρό κρεατάλευρο, το οποίο θα μπορεί να αποθηκεύεται στο περιβάλλον.
Μία βασική διαφορά των δύο μεθόδων επικεντρώνεται στον τρόπο θέρμανσης των υποπροϊόντων ή αποβλήτων.
Στην υγρή αδρανοποίηση η θέρμανση γίνεται σε σωλήνα τήξης και σε αντιδραστήρα, με την άμεση διαβίβαση ατμού στη μάζα του υποπροϊόντος για μικρό χρονικό διάστημα (90 - 120 sec). Με τη διαδικασία αυτή επιτυγχάνεται η ρευστοποιήση του περιεχόμενου λίπους χωρίς αυτό να υποστεί βλάβες από τη θέρμανση (π.χ. η οξύτητα του λίπους αυξάνεται περίπου κατά 0,1% από τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν στο ζωικό υποπροϊόν ή απόβλητο).
Στην ξηρή αδρανοποίηση η μάζα θερμαίνεται σε δοχείο θέρμανσης (cooker) εξωτερικά, με χρήση ατμού σε θερμοκρασία άνω των 130οC, με στόχο την εξάτμιση όλων των υγρών. Η διαδικασία αυτή απαιτεί θέρμανση για μεγάλο χρονικό διάστημα, 30 έως 60 ή και περισσότερα λεπτά, με συνέπεια την ποιοτική υποβάθμιση του λίπους, αφού δημιουργείται μεγάλη οξύτητα από την παρατεταμένη θέρμανση. Επίσης, επειδή η θέρμανση πραγματοποιείται εξωτερικά, απαιτούνται πολύ μεγάλες ποσότητες ατμού, 3 έως και 4 φορές μεγαλύτερες από αυτές που απαιτούνται στην υγρή αδρανοποίηση. Τέλος, η διάχυση της θερμότητας σε όλη τη μάζα γίνεται έμμεσα, μέσω του λίπους. Το λίπος θερμαίνεται και στη συνέχεια αυτό θερμαίνει τη μάζα, με αποτέλεσμα το λίπος τοπικά να αποκτά υψηλές θερμοκρασίες, οπότε να αποκτά καφετί χρώμα και άσχημη οσμή. Κατά τη διάρκεια της ξηρής αδρανοποιήσης εκλύονται οσμές από την εξάτμιση της υγρασίας.
Μια άλλη διαφορά των δύο μεθόδων βρίσκεται στον τρόπο διαχωρισμού του λίπους από το πρωτεϊνικό κλάσμα του υποπροϊόντος ή αποβλήτου.
Στην υγρή αδρανοποιήση το όλο μίγμα είναι υδαρές, οπότε με τη βοήθεια διαχωριστή (decanter) το λίπος και το νερό διαχωρίζεται από το κρεατάλευρο. Στην περίπτωση αυτή το κρεατάλευρο είναι νωπό και έχει τη μορφή στημένου χαρτοπολτού. Το λίπος διαχωρίζεται από το νερό, δηλαδή διαυγάζεται, με φυγοκέντρηση. Το υπόλειμμα της φυγοκέντρησης (απόνερο) οδηγείται σε βιολογικό καθαρισμό. Εναλλακτικά, μπορεί να αποτελέσει πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοαερίου ή να εξατμιστεί.
Στη ξηρή αδρανοποιήση το λίπος διαχωρίζεται από το πρωτεϊνικό κλάσμα με τη χρήση πρέσας βαρέως τύπου. Το τελικό προϊόν είναι το ξηρό κρεατάλευρο, το οποίο τοποθετείται σε σακιά και μπορεί να διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. για έναν χρόνο). Το εξαγόμενο λίπος, το οποίο περιέχει πολλά στερεά, ή πωλείται ως έχει σε χαμηλή τιμή ή επεξεργάζεται σε decanter και διαχωριστή για την απομάκρυνση των στερεών. Παρόλη την περαιτέρω επεξεργασία, το λίπος αυτό πρέπει οπωσδήποτε να εξευγενίζεται (πλύση με νερό, ελάττωση οξύτητας κ.λπ.) πριν οδηγηθεί σε οποιαδήποτε άλλη χρήση εκτός από τη χρήση ως τρόφιμο (π.χ. ως πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοντίζελ).
|
|
|
|
Σωλήνας τήξης και αντιδραστήρας
για τη θέρμανση της πρώτης ύλης
με ατμό
|
|
Νωπό κρεατάλευρο και ρευστό λίπος, όπως εξάγονται με τη διαδικασία
της υγρής αδρανοποίησης.
|
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι βασικές διαφορές των δύο τεχνολογιών:
|
Υγρή Αδρανοποίηση
|
Ξηρή αδρανοποίηση
|
|
(χωρίς στάδιο ξήρανσης)
|
(με χρήση cooker)
|
Κατανάλωση ατμού
|
Χαμηλή
|
Υψηλή (3 ή 4 φορές)
|
Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας
|
Χαμηλή
|
Υψηλότερη
|
Εγκατεστημένη ισχύς
|
Σχετικά xαμηλή
|
Αρκετά υψηλή (πρέσες)
|
Μηχανολογικός εξοπλισμός
|
Συνήθης εξοπλισμός
|
Βαρέως τύπου εξοπλισμός
|
Θέρμανση υποπροϊόντων
|
Άμεση
|
Έμμεση
|
Θερμοκρασία αδρανοποίησης
|
90 -120oC
|
> 130oC
|
Υγρασία στα τελικά προϊόντα
|
Ναι
|
Όχι
|
Τύπος μονάδας
|
Continuous
|
Batch / Continuous
|
Επίπεδα οσμών
|
Χαμηλά
|
Αυξημένα
|
Αποθήκευση κρεατάλευρου
(για μεγάλο χρονικό διάστημα)
|
Ψυγείο
|
Περιβάλλον
|
Ποιότητα λίπους
|
Υψηλή
(οξύτητα κατά
0,1% μεγαλύτερη
της πρώτης ύλης)
|
Χαμηλή ποιότητα
(οξύτητα 6 -25 %,
στερεό υπόλειμμα,
απαιτεί επεξεργασία)
|
Χρόνος παραμονής
|
1,5 - 2 min
|
30 - 60 min
|
Μορφή κρεατάλευρου
|
Νωπό (με υγρασία)
|
Ξηρό (μορφή αλεύρου)
|
Επεξεργασία βρώσιμων
|
Συνηθίζεται
|
Δεν συνηθίζεται
|
Επεξεργασία αποβλήτων
χωρίς διαλογή
|
Δεν συνηθίζεται
|
Συνηθίζεται
|
Τεχνολογία
|
Σχετικά νέα
|
Συμβατική
|
Απαιτούμενος χώρος
για εγκατάσταση
|
Μικρός
|
Μεγαλύτερος
|
Ήδη εγκατεστημένες
μονάδες στην Ελλάδα
|
Λίγες (1-2)
(ήδη κατασκευάζονται)
|
Πολλές (> 10)
|
Συμπερασματικά, η υγρή αδρανοποίηση ενδείκνυται για εφαρμογές που στοχεύουν στη μέγιστη και υψηλής ποιότητας παραγωγή ζωικού λίπους, όπου ως παραπροϊόν παράγονται μικρές ποσότητες νωπού κρεατάλευρου, οι οποίες και χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες σε κονσέρβες ζώων συντροφιάς. Αντίθετα, η ξηρή αδρανοποίηση συνιστάται για εφαρμογές που έχουν ως κύριο προϊόν το ξηρό κρεατάλευρο (το οποίο μπορεί να αποθηκευτεί εύκολα για μεγάλο χρονικό διάστημα) και ως παραπροϊόν το μπρούτο λίπος.
Η AGROENERGY αναλαμβάνει τη μελέτη, τον σχεδιασμό, την κατασκευή, την εγκατάσταση και τη λειτουργία μονάδων αδρανοποίησης υποπροϊόντων και αποβλήτων σφαγείου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες κάθε επένδυσης και
με στόχο την οικονομικότερη και αποδοτικότερη λύση.
|